Άρθρο της Υφυπουργού Υγείας, κ. Φωτεινής Ν. Σκοπούλη, στην εφημερίδα «Το Βήμα της Κυριακής» για την ελληνική διατροφή

Γραφείο Τύπου Υφυπουργού Υγείας

Ελληνική διατροφή για Υγεία και Ανάπτυξη

Στόχος των υπηρεσιών της Δημόσιας Υγείας είναι η προάσπιση της υγείας των πολιτών παρεμβαίνοντας στη μείωση της νοσηρότητας που προέρχεται, στη μεγάλη πλειοψηφία της, από εξωτερικούς παράγοντες.

Σήμερα τόσο οι αναπτυγμένες όσο και οι αναπτυσσόμενες κοινωνίες βιώνουν ένα σημαντικό φορτίο νοσηρότητας .που δημιούργησε ο ίδιος ο άνθρωπος. Το κάπνισμα, τα μικροσωματίδια στον αέρα, η ραδιενέργεια, το στρες, τα λιπάσματα, τα χάμπουργκερ., το κάθισμα με τις ώρες στην τηλεόραση, η εξάρτηση στο διαδίκτυο, εμφανίζονται ως "φυσικά" προϊόντα της δραστηριότητας και ως "αναγκαίες" συνθήκες διαβίωσης του νεωτερικού ανθρώπου.

Ας περιοριστούμε όμως στη διατροφή

Μέσα σ' έναν αιώνα, το αίτημα για εξάλειψη της φτώχειας, εξελίχθηκε στο δόγμα ότι οι φτωχοί λαοί πρέπει να τραφούν με φτηνά τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε ενέργεια. Η διατροφή του πλανήτη πέρασε γρήγορα στα χέρια μιας παγκοσμιοποιημένης βιομηχανίας τροφίμων. Η εξέλιξη αυτή όμως ενισχύει αντί να λύνει το επισιτιστικό πρόβλημα και επιδρά καθοριστικά στην ερημοποίηση της γεωργικής γης.

Μια από τις καθοριστικές παρεμβάσεις της βιομηχανίας στη διατροφή ήταν η δημιουργία και η διάδοση της μαργαρίνης, δηλαδή των μερικώς υδρογονωμένων ακόρεστων φυτικών λαδιών (trans λιπαρών). Ακολούθησαν αμέτρητες παρεμβάσεις στην σύνθεση των συστατικών, στην προτεινόμενη και επιτρεπόμενη δοσολογία καθώς και στην γεύση των τροφών, σε συνδυασμό πάντα με την έντεχνη διαμόρφωση προκατασκευασμένων διατροφικών ψευδο-αναγκών, αισθητικής, στυλ ζωής, καθώς και αντίστοιχων δευτερευόντων βιομηχανιών. Αλλαγές που δυστυχώς συνεισέφεραν καθοριστικά στην αύξηση της νοσηρότητας του πληθυσμού. Η παιδική παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης και τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν σήμερα παγκόσμιες επιδημίες με βασικό αίτιο τη βιομηχανοποιημένη ομογενοποίηση της διατροφής. Η χώρα μας σε αυτό τον τομέα έχει πάψει προ πολλού να αποτελεί εξαίρεση.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά δραστική μείωση των trans λιπαρών στα τυποποιημένα τρόφιμα. Στις ΗΠΑ γίνεται συζήτηση για το ποσό της ζάχαρης και το μέγεθος της φιάλης των αναψυκτικών και χώρες του Βορρά υιοθετούν περιορισμούς και ανακαλύπτουν όψιμα το λάδι και τα μυρωδικά. Παράλληλα έχει αναπτυχθεί μια άλλη μεγάλη βιομηχανία, στον αντίποδα της «κακής», που περιλαμβάνει τα «υγιεινά» τρόφιμα, τα φυτικά συμπληρώματα, τα λειτουργικά τρόφιμα, τα διάφορα φαγώσιμα μαντζούνια δια πάσα νόσο.

Η ελληνική διατροφή, που μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα είχε διαμορφωθεί με βάση την αξιοποίηση των τοπικών προϊόντων της χώρας και της Μεσογείου, είναι καταστάλαγμα μακρόχρονης εξελικτικής διαδικασίας, η αποδεδειγμένη ωφέλεια της οποίας ήταν και βασικός λόγος της επιβίωσής της. Σήμερα, αποδεδειγμένα πλέον επιστημονικά, αυτή η παραδοσιακή ελληνική μεσογειακή διατροφή, με τα φρούτα και τα λαχανικά εποχής, τα ψάρια, το λάδι και τα όσπρια, το αρνί και τα μυρωδικά, τα θαυμάσια γιαούρτια και τα τυριά είναι μια από τις καλύτερες στον κόσμο. Δεν προάγει νοσήματα φθοράς (παχυσαρκία, διαβήτη, αθηροσκλήρωση), ενώ φαίνεται ότι συμβάλει και στην προστασία από την ανάπτυξη νεοπλασιών.

Δεν έχουμε να ψάξουμε για να βρούμε νέο τρόπο προάσπισης της υγείας μας, ήταν μπροστά μας και τον απεμπολήσαμε. Είναι καιρός να τον βρούμε πάλι. Να βρούμε τη χαμένη ποικιλία των προϊόντων του τόπου μας που όχι μόνο είναι αποδεδειγμένο ότι μας θωρακίζουν από βαριά πολυέξοδη νοσηρότητα, αλλά αποτελούν και αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας μας. Η διατροφή δεν είναι μόνο τα σωστά συστατικά της. Η μυρωδιά και η γεύση που αναδύουν τα εποχιακά προϊόντα, ο συνδυασμός τους στη λαϊκή Ελληνική μαγειρική, η ποσότητα, ο χρόνος του γεύματος και ότι συμβαίνει κατά τη διάρκειά του, είναι κομμάτια του πολιτισμού μας, είναι βιώματά μας. Και έτσι βιωματικά οφείλουμε να τη μεταφέρουμε στα παιδιά μας για να τη συνεχίσουν και να την εξελίξουν.
Είναι στο χέρι μας να επανακτήσουμε συνήθειες που χάσαμε μέσα σε ένα περιβάλλον που πιέζει και βασίζεται στη δύναμη της συνήθειας, για το αντίθετο. Η Πολιτεία γνωρίζει καλά την κατάσταση, έχει αφουγκρασθεί πολλές συλλογικές και ατομικές πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση και θεωρεί ότι, κάτω από αυτές τις δύσκολες συνθήκες που περνάμε, είναι μοναδική ευκαιρία συνεργασίας και υλοποίησης πολλών διαφορετικών δράσεων. Οι δράσεις αυτές θα αποσκοπούν στην:

• ανάκτηση και δημιουργία ενός περιβάλλοντος που προάγει την παραγωγή και διάθεση τοπικών προϊόντων με υψηλή ποιότητα και χαμηλές τιμές,
• επιβράβευση και προώθηση σχετικών πρωτοβουλιών,
• κινητοποίηση και αξιοποίηση αυτών - ιδιαίτερα των γυναικών - που έχουν βιώσει και συμβάλει καθημερινά στη συνέχιση και την εξέλιξη της ελληνικής διατροφής,
• παροχή ενίσχυσης προς τους εργαζόμενους να έχουν πρόσβαση στη ελληνική μεσογειακή διατροφή,
• απασχόληση ανέργων σε αυτούς τους τομείς ανάπτυξης,
• βιωματική έκθεση των μικρών παιδιών σε εποχικά προϊόντα και βρώσιμα φυτά,
• προώθηση ανάλογου διαιτολογίου στα νοσοκομεία,
• υιοθέτηση της μαγειρικής με ελληνικά προϊόντα από εστιατόρια και ξενοδοχεία της χώρας.

Σε μια εποχή που η διατροφική αυτάρκεια είναι όρος ύπαρξης ενός λαού, η επιστροφή στην Ελληνική Μεσογειακή διατροφή, αποτελεί επιτακτική ανάγκη για τον καθένα μας, για την υγεία μας, για τον πολιτισμό μας και για την μάχη αναστροφής της γενικευμένης ύφεσης του τόπου. Αποτελεί κρίσιμη επιλογή και πρέπει να αντιμετωπιστεί σοβαρά με συμβατές επιλογές στην αγροτική παραγωγή, στην εστίαση, στην παιδεία και στον τουρισμό.

πηγή